ΠΑΙΔΟΜΑΖΩΜΑΤΑ – ΜΕΡΟΣ 7ο

Μια μικρή αναφορά στην “επέμβαση” των ξένων δυνάμεων στο θέμα. Αυτών που αναδεικνύονταν μέσα από τους νικητές και τους νικητές του πολέμου, των κρατών δορυφόρων τους, των “κρατών-ανταρτών”, αλλά – κυρίως – των κρατών που βρίσκονταν στα σύνορά μας και φιλοξένησαν παιδιά.

Για τον Παληοτάκη
Η ομάδα του blog των Λαμπράκηδων

7. Ο ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ

Η σωτηρία των παιδιών αποτέλεσε επίσης μέρος του διεθνούς ιδεολογικού και επικοινωνιακού πολέμου, μεταξύ των δύο υπό διαμόρφωση υπερδυνάμεων και των συμμάχων – δορυφόρων τους, αλλά και της Γιουγκοσλαβίας, μετά τη σύγκρουσή της με την Σ. Ένωση, που εκδηλώθηκε το καλοκαίρι του 1948. Ο ρόλος της Γιουγκοσλαβίας ήταν κομβικός, όχι μόνο επειδή αποτέλεσε τη χώρα υποδοχής των αμάχων και μη, που περνούσαν τα βόρεια σύνορα, αλλά γιατί κινήθηκε μεταξύ των υπερδυνάμεων και αποτέλεσε το μήλο της έριδος μεταξύ τους.

Η διαμάχη απασχόλησε για χρόνια τον ΟΗΕ, που συγκρότησε Ειδική Επιτροπή για τα Βαλκάνια (UNSCOB), για τη διερεύνηση των ενδοελληνικών διαφορών για τα παιδιά, που εμπλέκονταν και άλλες χώρες, αλλά και συνοριακές διαφορές. Συγκεκριμένα για να διερευνήσει καταγγελίες της Αλβανίας [67. Βαγγέλης Κουφουδάκης, Οι ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Έθνη και το Ελληνικό ζήτημα 1946-1952, στο Η Ελλάδα στη δεκαετία 1940-1950 ένα έθνος σε κρίση, επι. Γ. Ιατρίδης, εκδ. «Θεμέλιο», 1984, σελ. 521] κατά της Ελλάδας, για εδαφικές διεκδικήσεις εις βάρος της και τις διώξεις μειονοτήτων στη Βόρεια Ελλάδα. Πρωτεύων σκοπός της επιτροπής ήταν οι συνοριακές διαφορές μεταξύ της Ελλάδας από τη μια και των βορείων γειτόνων της Γιουγκοσλαβίας, Βουλγαρίας και Αλβανίας. Στην ιστοριογραφία φαίνεται ότι κυριάρχησε όμως η «μάχη» για τα παιδιά, γιατί αυτή μπορούσε να διεγείρει τα αισθήματα και να συμβάλει στην κινητοποίηση της ελληνικής και παγκόσμιας κοινής γνώμης σε δύση και ανατολή. Μάλλον δεν είναι έτσι. Αυτό προκύπτει από ένα απλό ξεφύλλισμα του τύπου της εποχής, που αναφέρεται στα θέματα του εμφυλίου. Ενώ υπάρχει καθημερινό ρεπορτάζ από τα πεδία των μαχών και τακτική ενημέρωση για το τι συζητείται στον ΟΗΕ, οι αναφορές που σχετίζονται με τα παιδιά σπανίζουν. Μια πρώιμη ένοχη σιωπή καλύπτει το θέμα. Μια αιτιολόγηση, που δεν θα μπορούσε εύκολα να προκαλέσει διαφωνία, είναι ότι προβάλλεται η εξέλιξη των πολεμικών επιχειρήσεων, που είναι και η αιτία που προκάλεσε το πρόβλημα. Το πρόβλημα όμως συνέχισε να υπάρχει και λύθηκε όχι με τη λήξη του εμφυλίου, αλλά με την ενηλικίωση των παιδιών αυτής της συγκυρίας. Αντίθετα, κυριαρχούν οι ειδήσεις σχετικά με τη φιλανθρωπική δραστηριότητα του βασιλικού ζεύγους, οι επισκέψεις της βασίλισσας και οι συναφείς δραστηριότητες διαφόρων παραγόντων. Οι ανυποψίαστοι που συγκινήθηκαν και προσπάθησαν (π.χ. εκκλησιαστικοί παράγοντες) να το αναδείξουν είχαν φαίνεται μεσάνυχτα από δημόσιες σχέσεις. Επίσης στην «παράσταση» είχε εμπλοκή ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, ένας μη πολιτικός υπερεθνικός οργανισμός, που εδράζει την υπόστασή του σε ανθρωπιστικά κίνητρα. Η συμβολή του αναγνωρίζεται ως σημαντική. Προσπάθησε να ισορροπήσει μεταξύ σφοδρά συγκρουόμενων δυνάμεων, μέσα από διπλωματικούς δρόμους. Τα εθνικά του τμήματα, υποτίθεται αδέσμευτα πολιτικής τοποθέτησης, κάθε άλλο παρά ουδέτερα αποδείχτηκαν. Αντίθετα, αποδείχτηκαν όργανα εξυπηρέτησης κρατικών πολιτικών, σε ανατολή και δύση. Αυτό γιατί οι ηγεσίες τους αντλούσαν τη νομιμοποίησή τους από διορισμό και λογοδοτούσαν στην εκάστοτε κυβέρνηση.

Παληοτάκης
Για το blog των Λαμπράκηδων
www.lamprakides.gr/blog