Ο Χίτλερ αγαπούσε ιδιαίτερα τον κινηματογράφο. Καλλιέργησε σχέσεις με ηθοποιούς και σκηνοθέτες και συχνά πρόβαλλε ταινίες στα δείπνα που παρέθετε. Ο κινηματογράφος είχε γοητεύσει ακόμα περισσότερο τον πανίσχυρο υπουργό Προπαγάνδας Γιόζεφ Γκέμπελς, που είχε τον έλεγχο των τεχνών.

Ο Γκέμπελς έβλεπε ταινίες καθημερινά και συναναστρεφόταν με ανθρώπους του κινηματογράφου. Το 1934 ανέλαβε τον τομέα της λογοκρισίας και ώς το τέλος του πολέμου εξέταζε προσωπικά κάθε ταινία μεγάλου ή μικρού μήκους και ταινία επικαίρων που γυριζόταν.

Παρά το μίσος του για τον κομμουνισμό, ο Γκέμπελς θαύμαζε την προπαγανδιστική δύναμη του «Θωρηκτού Ποτέμκιν» του Σεργκέι Αϊζενστάιν και φιλοδοξούσε να δημιουργήσει ένα δυναμικό κινηματογράφο που θα εξέφραζε τις ναζιστικές ιδέες.

Επιπλέον η σφοδρή αντισημιτική στάση του ναζιστικού κόμματος οδήγησε στην απόπειρα απομάκρυνσης όλων των Εβραίων από την κινηματογραφική βιομηχανία τον Απρίλιο του 1933. Οι ναζί απαγόρευσαν στους Εβραίους να εργάζονται σε οποιαδήποτε κινηματογραφική επιχείρηση, ακόμα και σε γραφεία διανομής ξένων εταιρειών.

Αυτό επέσπευσε την ομαδική φυγή από τη χώρα μιας σειράς ταλαντούχων ανθρώπων του κινηματογράφου, ανάμεσα στους οποίους και οι Mαξ Οφιλς, Μπίλι Γουάιλντερ και Ρόμπερτ Σιόντμακ. Τον Απρίλιο του 1935, η αντισημιτική καμπάνια των ναζί εντάθηκε με την απαγόρευση της προβολής όλων των ταινιών που είχαν γυριστεί πριν το 1933 και στην παραγωγή των οποίων είχαν συμμετάσχει Εβραίοι.

Ο βασικός στόχος του Γκέμπελς να αποκτήσει τον έλεγχο του γερμανικού κινηματογράφου επιτεύχθηκε μέσα από τη σταδιακή κρατικοποίηση της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Οταν οι ναζί ανέβηκαν στην εξουσία, η ανάγκη να αποκτήσουν τον έλεγχο του κινηματογράφου δεν ήταν πιεστική. Ο μεγαλύτερος αριθμός μετοχών της UFA, της κυριότερης εταιρείας παραγωγής, ανήκε στον ακροδεξιό μεγιστάνα των μέσων, Αλφρεντ Χούγκενμπεργκ. Η κρατικοποίηση του κινηματογράφου ολοκληρώθηκε το 1942.

Ολες οι γερμανικές εταιρείες συγκεντρώθηκαν κάτω από μία τεράστια μητρική εταιρεία με την επωνυμία UFA-Film. Η UFA ήταν κάθετα ενοποιημένη και είχε τον έλεγχο 138 εταιρειών σε όλους τους τομείς της κινηματογραφικής βιομηχανίας.

Ταινίες της ναζιστικής περιόδου

Η αποτρόπαια ναζιστική ιδεολογία είναι ο λόγος για τον οποίο πολύ λίγες ταινίες της εποχής είναι γνωστές στο σύγχρονο κοινό εκτός Γερμανίας. Εξαίρεση αποτελούν οι έντονα προπαγανδιστικές ταινίες, όπως το Triumph des Willens (Ο θρίαμβος της θελήσεως) και το Jud Süss, που μελετήθηκαν κυρίως ως ιστορικά ντοκουμέντα της εποχής.

Από τη στιγμή που οι ταινίες έπρεπε να έχουν την έγκριση του Γκέμπελς, δεν μπορούσαν φυσικά να αντιτίθενται στη ναζιστική ιδεολογία.

Ορισμένες από τις πρώτες έντονα προπαγανδιστικές ταινίες εμφανίστηκαν το 1933: SA-Mann Brand, Hans Westmar και Hitlerjunge Quex. Οι ταινίες αυτές εξιδανίκευαν τους ναζί χαρακτήρες με στόχο τη στρατολόγηση οπαδών για λογαριασμό του ναζιστικού κόμματος.

Γυρισμένες λίγο προτού οι ναζί καταλάβουν την εξουσία, απεικονίζουν την εποχή σαν μια περίοδο συνεχούς πάλης μεταξύ των μοχθηρών κομμουνιστών και των ένθερμων νεαρών υποστηρικτών του Χίτλερ.

Επίθεση στους εχθρούς του Ράιχ

Ταινίες που καταφέρονταν εναντίον των εχθρών του Γ’ Ράιχ συνέχιζαν να παράγονται σε όλη τη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου. Κάποιες από αυτές στρέφονταν κατά της Μεγάλης Βρετανίας, που αποτελούσε την επιτομή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στην οποία αντιτίθετο το ναζιστικό καθεστώς.

Η Σοβιετική Ενωση συνέχισε να αποτελεί προσφιλή στόχο, αφού οι ναζί επιδίωκαν την υποδούλωση και εξολόθρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος.

Μετά την ήττα της Γερμανίας στο Στάλινγκραντ το 1943, μια κρίσιμη καμπή στην πορεία του πολέμου, οι ναζί έπαψαν να ενδιαφέρονται για τη Σοβιετική Ενωση και το είδος των αντισοβιετικών ταινιών εξαφανίστηκε.

Οι πιο διάσημες από τις ταινίες με θέμα τους εχθρούς των ναζί ήταν πέντε ταινίες αντισημιτικού περιεχομένου. Γυρίστηκαν κατά παραγγελία του Γκέμπελς το 1939, λίγο μετά την πρώτη δημόσια δήλωση του Χίτλερ ότι η ολοκληρωτική εξολόθρευση των Εβραίων θα αποτελούσε την τελική λύση στο εβραϊκό ζήτημα.

Ανάμεσα στις ταινίες με την πιο ύπουλη προπαγάνδα ήταν και η ταινία Jud Süß (1940). Ηταν ένα ιστορικό έπος που διαδραματιζόταν τον 18ο αιώνα και βασιζόταν στο στερεότυπο του άρπαγα Εβραίου τοκογλύφου.

Η συγκεκριμένη ιστορία είχε τεράστια επιτυχία και υποκίνησε τη βία εναντίον των Εβραίων. Η ταινία Der ewige Jude (The Eternal Jew, 1940) ήταν ένα ντοκιμαντέρ που εκμεταλλευόταν την ύπαρξη παρόμοιων μύθων για τους Εβραίους.

Στην ταινία οι Εβραίοι παρουσιάζονταν σαν μια φυλή χωρίς πατρίδα και η περιπλάνησή τους στις χριστιανικές χώρες ως υπεύθυνη για την εξάπλωση της διαφθοράς. Πλάνα εξαθλιωμένων κατοίκων του γκέτο της Βαρσοβίας συνοδεύονταν από τη φωνή ενός αφηγητή που κατήγγειλε τους Εβραίους ως φορείς πολλών ασθενειών.

Μετά το 1940, το ναζιστικό μίσος εναντίον των Εβραίων έπαψε να αποτελεί το βασικό θέμα ταινιών και παρουσιαζόταν μόνο σε αποσπασματικές σκηνές, εν μέρει επειδή οι ναζί ήθελαν να αποσπάσουν την προσοχή από τη γενοκτονία που διέπρατταν στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων.

Πηγή: Efsyn.gr