Η ρήξη της ΕΕ με τη Ρωσία με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία κλιμακώνεται σε όλα τα επίπεδα και έχει οδηγήσει την πρώτη στην απόφαση να επιδιώξει την ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία.

Στον άγριο οικονομικό πόλεμο που δέχεται από τη Δύση και στην προσπάθεια της να αμβλύνει και να εξουδετερώσει τις συνέπειες στην οικονομία της και στην εξασθένιση του νομίσματός της, η Ρωσία ακονίζει τα δικά της οικονομικά όπλα, με πρώτο -και πιο δυνατό- το ότι είναι ο μεγαλύτερος πάροχος ενέργειας (φυσικό αέριο, πετρέλαιο, άνθρακας) στις ευρωπαϊκές χώρες και γνωρίζει ότι αυτή η σημερινή οικονομική σχέση Ρωσίας – ευρωπαϊκών κρατών ούτε εύκολα, ούτε γρήγορα μπορεί να αλλάξει. Και θα έχει μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες, ειδικά στην ισχυρότερη απ’ αυτές, στην οικονομική ατμομηχανή της ΕΕ, στη Γερμανική οικονομία.

Η ρώσικη οικονομική απάντηση στο μπαράζ των δυτικών οικονομικών κυρώσεων πήρε συγκεκριμένη μορφή με το διάταγμα του Ρώσου προέδρου Β. Πούτιν, στις 23 Μάρτη, που όρισε ότι οι «μη φιλικοί αγοραστές» στη Ρωσία θα πρέπει να πληρώνουν από 1η Απριλίου και στο εξής το φυσικό αέριο σε ρωσικά ρούβλια και ότι η Μόσχα θα αρνηθεί να δεχθεί πληρωμές σε δολάρια και ευρώ.
Η απόφαση αυτή ασκεί σοβαρή οικονομική πίεση προς τη Δύση και ειδικά προς τα ευρωπαϊκά κράτη, στα οποία προκάλεσε αναστάτωση. Αναστάτωση που έγινε ακόμα μεγαλύτερη καθώς η Ρωσία έδειξε ότι αυτή η απόφασή της δεν είναι λόγια. Στις 26 Απριλίου, ο ρώσικος ενεργειακός κολοσσός Gazprom ειδοποίησε Πολωνικές και Βουλγαρικές εισαγωγικές εταιρείες ότι θα αναστείλει την παροχή φυσικού αερίου από τις 27 Απριλίου λόγω της άρνησής τους να πραγματοποιήσουν τελικές πληρωμές σε ρωσικά ρούβλια.

Στο φόντο αυτής της εξέλιξης και με τις ανησυχίες μέσα στην ΕΕ να είναι έκδηλες από το ενδεχόμενο διακοπής του ρώσικου φυσικού αερίου συνήλθαν στις 2 Μάη οι υπουργοί Ενέργειας των 27 κρατών για να υιοθετήσουν μια ενιαία στάση απέναντι στη Μόσχα. Εξήλθαν από τη συνεδρίαση του με μια δήλωση της υπουργού Ενεργειακής Μετάβασης της Γαλλίας ότι «το Συμβούλιο Ενέργειας της ΕΕ επιβεβαίωσε την ενότητα και την ισχυρή αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών της ΕΕ μπροστά στις ενεργειακές προκλήσεις που δημιούργησε η “μονομερής” απόφαση της Ρωσίας να διακόψει τη ροή φυσικού αερίου προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία» και με μια δήλωση της επιτρόπου Ενέργειας Κ. Σίμσον ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί την πληρωμή για το ρωσικό φυσικό αέριο σε ρούβλια ως παραβίαση των κυρώσεων», ενώ ο εκπρόσωπος της Κομισιόν επανέλαβε πως για τη συμμόρφωση με τις κυρώσεις υπεύθυνα είναι τα κράτη μέλη «κι αν διαπιστώσουμε ότι ορισμένα κράτη δεν συμπεριφέρονται σύμφωνα με τους κανόνες, τότε έχουμε μέτρα σε επίπεδο ΕΕ για να διασφαλίσουμε ότι οι δεσμεύσεις τηρούνται».
Οι ανακοινώσεις, αν και θέλησαν να δώσουν την εικόνα μιας «ενότητας» που δήθεν επικρατεί μεταξύ των κρατών της ΕΕ στην αντιμετώπιση της ρωσικής ενεργειακής τροφοδοσίας, διόλου δεν πείθουν για κάτι τέτοιο, γιατί δεν αντιστοιχούν σε αυτά που συμβαίνουν. Γι’ αυτό, άλλωστε, επισείσθηκε και η απειλή «μέτρων» για όσους «δεν τηρήσουν τις δεσμεύσεις».
Για παράδειγμα: Η Ουγγαρία και η Σλοβακία δεν συμφώνησαν να γίνει εμπάργκο στο ρώσικο πετρέλαιο και για να αποφευχθεί ότι θα ασκήσουν βέτο στην απόφαση της ΕΕ υιοθετήθηκε τεχνηέντως η … «εξαίρεσή» τους στη σχετική πρόταση για πετρελαϊκό εμπάργκο στη Ρωσία. Η ρωσική πλευρά έχει ανακοινώσει ότι τουλάχιστον 10 ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν ανοίξει λογαριασμό για να πληρώσουν με ρούβλια τη Ρωσία, όμως η επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ υποστήριξε πως … «δεν έχει σχετική ενημέρωση» και …απόφυγε να απαντήσει στο ερώτημα τι θα γίνει αν εταιρείες πληρώσουν με τον τρόπο που θέλει η Μόσχα. Ο Ιταλός υπουργός Ενέργειας σε συνέντευξή του στο POLITICO είπε ότι οι ευρωπαϊκές ενεργειακές εταιρείες «δεν μπορούν να ρισκάρουν… να μην πληρώσουν σε ρούβλια» γιατί «πρόκειται για μακροπρόθεσμες συμβάσεις, το κόστος θα ήταν εξαιρετικά υψηλό» και δέχθηκε τις βολές της επιτρόπου Ενέργειας της ΕΕ που αποκάλεσε ….παραπλανητικά τα σχόλια του.

Η ΕΕ, μπροστά στις ρώσικες προειδοποιήσεις για διακοπή του φυσικού αερίου και στο δεδομένο ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές εταιρείες θα πραγματοποιήσουν τις πληρωμές τους για το φυσικό αέριο ως τα τέλη Μαΐου, ζορίζεται και το Συμβούλιο Ενέργειας -με την διατύπωσή του ότι θα δώσει κατευθυντήριες οδηγίες το επόμενο διάστημα- στην ουσία φανέρωσε ότι αναζητά φόρμουλα για την πληρωμή του ρώσικου φυσικού αερίου. Εύκολη εναλλακτική λύση για την απαγκίστρωση από τη ρωσική ενεργειακή τροφοδοσία δεν υπάρχει και αυτό δηλώνει και η παραδοχή της επιτρόπου Ενέργειας οτι «η ΕΕ δεν μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως το ρώσικο αέριο». Σε ειδικό άρθρο της η αμερικάνικη Washington Post ανέλυσε ότι «δεν υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές λύσεις βραχυπρόθεσμα για να αποφευχθούν σοβαροί οικονομικοί πόνοι τον ερχόμενο χειμώνα» γιατί «σχεδόν σε κάθε σενάριο, οι επόμενοι 18 μήνες θα είναι μια οδυνηρή περίοδος για την Ευρώπη».

Η διακοπή της ενεργειακής τροφοδοσίας από τη Ρωσία συνεπάγεται σοβαρές συνέπειες για τις οικονομίες της ΕΕ, όπως το ομολόγησε και ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας λέγοντας πως η χώρα του θα διολισθήσει σε ύφεση χωρίς ρωσικό αέριο, ενώ το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να αντέξουν μέχρι 6 μήνες χωρίς ρωσικό αέριο και μετά θα έχουν μεγάλα οικονομικά προβλήματα.
Το βέβαιο είναι ότι τις συνέπειες αυτών των προβλημάτων η ΕΕ τις μετακυλά στους λαούς των κρατών της αφήνοντας ανεξέλεγκτο ένα κατακλυσμιαίο κύμα ανόδου τιμών της ενέργειας που σαρώνει τα λαϊκά εισοδήματα, ενώ ετοιμάζει και «σχέδια» που θα επιβάλουν δραστικές στερήσεις στους ευρωπαϊκούς λαούς, όπως το προαναγγελμένο «σχέδιο έκτακτης ανάγκης» της κυβέρνησης της Ιταλίας που θα «καλέσει» σε κλείσιμο του κλιματισμού στις ιδιωτικές κατοικίες…..

***

Στο ράλι ασυγκράτητης εκτίναξης των τιμών ενέργειας πρωτοπορεί πανευρωπαϊκά η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ειδικά με τη θεόρατη αύξηση των τιμών του ρεύματος. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, η Ελλάδα πληρώνει σταθερά την ακριβότερη μεγαβατώρα στην Ευρώπη. Η περιβόητη ρήτρα αναπροσαρμογής -που τιμολογεί το ρεύμα μέσω του χρηματιστηρίου ενέργειας με βάση το ακριβό φυσικό αέριο- αποτελεί ένα μηχανισμό άγριας καταλήστευσης των λαϊκών εισοδημάτων και ασύδοτης κερδοσκοπίας των έξι μονοπωλιακών ομίλων της ενέργειας, τον οποίο με μεγάλη αναίδεια ο κυβερνητικός εκπρόσωπος περιέγραψε ως «πολύπλοκο, δύσκολο να κατανοηθεί κι να εξηγηθεί από ανθρώπους που δεν είναι ειδικοί».

Τα λαϊκά νοικοκυριά τους τελευταίους μήνες καλούνται να πληρώσουν εξωφρενικά χαράτσια για το ρεύμα, λογαριασμούς που, σύμφωνα με εκπρόσωπο των τεχνικών της ΔΕΗ, φτάνουν να είναι «διπλάσιοι από το μισθό του καταναλωτή»! Οι τραγικές συνέπειες αυτής της πολιτικής της κυβέρνησης και των εταιρειών παροχής της ενέργειας αποτυπώνονται χαρακτηριστικά στα στοιχεία των τελευταίων μηνών που ήλθαν στη δημοσιότητα και αναφέρουν οτι το πρώτο 20ήμερο του Απρίλη έχει κοπεί το ρεύμα σε 6.500 νοικοκυριά και ότι συνεχίζεται η εκτέλεση εντολών διακοπής που φτάνουν τις 26.500. Ότι στο νομό Αττικής εκδίδονται πλέον σε καθημερινή βάση 500 εντολές διακοπής της ηλεκτροδότησης. Ότι από το Σεπτέμβριο του 2021 έχουν αυξηθεί πάνω από 70% οι αιτήσεις για διακανονισμό της πληρωμής του ρεύματος. Ότι οι ληξιπρόθεσμοι λογαριασμοί ρεύματος ανέρχονται πλέον στο 50%!

Μέσα σε αυτήν την κατάσταση πνιγμού από τους εξοντωτικούς λογαριασμούς ρεύματος και καθώς κουφοβράζει και μεγεθύνεται η λαϊκή αγανάκτηση, η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσπαθεί να αντιμετωπίσει την πίεση που δέχεται, από τη μια, με ισχυρισμούς που αποδίδουν αυτήν την κατάσταση σε «εξωτερικούς παράγοντες» και επιδιώκουν να αποκρύψουν ότι την βασική ευθύνη για την ξέφρενη άνοδο των τιμών την έχει η πολιτική της ιδιωτικοποίησης της ενέργειας, της απολιγνιτοποίησης και της σύνδεσης της τιμής του ρεύματος με το χρηματιστήριο του φυσικού αερίου, η πολιτική της που έχει διογκώσει την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας. Από την άλλη, με υποσχέσεις ότι θα λάβει μέτρα «στήριξης των καταναλωτών ενέργειας» και «απάλυνσης των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης στα τιμολόγια ενέργειας», τα οποία, ωστόσο, όλο και τα μεταθέτει για αργότερα, με το πρόσχημα ότι περιμένει πρώτα να δει τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής της ΕΕ και να υπάρξει «ευρωπαϊκός συντονισμός», ενώ οριοθετεί αυτά τα μέτρα «μέσα στα όρια των δημοσιονομικών δυνατοτήτων», προεξοφλώντας από τώρα την πενιχρότητά τους.

Ο ελληνικός λαός βρίσκεται αντιμέτωπος ξανά με ένα κυβερνητικό εμπαιγμό, με μια κυβερνητική πολιτική που επιχειρεί να μεταφέρει και τα σπασμένα της ενεργειακής κρίσης πάνω στις πλάτες του. Και ήδη το κάνει με το εξοργιστικό χαράτσι της ρήτρας αναπροσαρμογής στο ρεύμα.