Το κέντρο βάρους του κόσμου μετατοπίζεται

 

Σε έναν κόσμο που σπαράσσεται από πολέμους, με την εξελισσόμενη γενοκτονία του περήφανου, μαρτυρικού Παλαιστινιακού λαού να σφραγίζει τις παγκόσμιες εξελίξεις, σε έναν πλανήτη όπου η φτώχεια και η εξαθλίωση, η πείνα και οι λιμοί, ο θάνατος και η καταστροφή απλώνονται δραματικά, από την «αναπτυγμένη» Δύση έως την Ασία και την πολύπαθη Αφρική, η γεωπολιτική αστάθεια και οι ανακατατάξεις παίρνουν πρωτοφανείς διαστάσεις.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αρχικά και οι ασύλληπτης αγριότητας πολεμικές επιδρομές του Ισραήλ στη Γάζα και την ευρύτερη περιοχή στη συνέχεια αποτελούν σημεία καμπής, που τροφοδοτούν αλυσιδωτές αντιδράσεις. Διανύουμε μια περίοδο μεγάλης ρευστότητας και ανατροπών ιστορικού χαρακτήρα. Μια τρομερή κινητικότητα, μια γενικευμένη αναστάτωση, μια μεγάλη αναταραχή επικρατεί στους κύκλους των ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών, που ακροβολίζονται σε μια άγρια διαμάχη ενίσχυσης της παγκόσμιας επιρροής και δύναμής τους.

Η προεδρία Τραμπ, με εξωφρενική επίδειξη αλαζονείας και κυνισμού, με επιθετική πολιτική απέναντι σε «φίλους» και αντιπάλους, με θεαματικές κινήσεις και ανοίγματα απέναντι στον Πούτιν, με έντονη τη σφραγίδα του τυχοδιωκτισμού, επιδρά καταλυτικά στις εξελίξεις, ενισχύοντας τις γεωπολιτικές αβεβαιότητες και κινδύνους. Η επανακατεύθυνση της αμερικανικής πολιτικής πασχίζει να ακυρώσει τη δυναμική υπόσκαψης της παγκόσμιας πρωτοκαθεδρίας των ΗΠΑ από τον στρατηγικό αντίπαλο και ανταγωνιστή τους, την Κίνα, πρώτα απ’ όλα. Αλλά οι διακηρύξεις του Τραμπ πως «η παρακμή της Αμερικής τελείωσε» και αρχίζει ο «Χρυσός Αιώνας της Αμερικής» είναι, εμφανώς, θριαμβολογίες κενές περιεχομένου.

Στον αντίποδα, στην Κίνα, ο Σι Τζινπίνγκ, με την αυτοπεποίθηση του ηγέτη της καταφθάνουσας παγκόσμιας ηγεμονικής δύναμης, εκπέμπει το δικό του ηχηρό μήνυμα. Συγκεντρώνει στην ετήσια σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης δεκάδες ηγέτες και αντιπροσωπείες χωρών από όλες τις ηπείρους. Με τον «απομονωμένο» Πούτιν σε εξέχουσα θέση και ρόλο και τις διακηρύξεις για σχέση «ολοκληρωμένης στρατηγικής συμμαχίας» μεταξύ των δυο χωρών να δεσπόζουν. Με τον Μόντι να ανταλλάσσουν θερμά λόγια σαν «εταίροι» και όχι «αντίπαλοι». Ο «δράκος» και ο «ελέφαντας», τα τρία δισεκατομμύρια πληθυσμού, δηλώνουν πως πορεύονται μαζί… Για να σημειώσουμε τα πιο κρίσιμα, ιδιαίτερου βάρους, γεγονότα της Συνόδου. Και αμέσως μετά, ο Σι Τζινπίνγκ συνεχίζει, με τη γιγαντιαία, φαντασμαγορική στρατιωτική παρέλαση της 3ης Σεπτέμβρη, σε μια εντυπωσιακή επίδειξη στρατιωτικής ισχύος και τεχνολογικής υπεροχής, έχοντας δίπλα του τον Πούτιν και τον Κιμ Γιονγκ Ουν.

Η «ασταμάτητη» Κίνα εμφανίζεται σαν δύναμη «παγκόσμιας οικονομικής σταθερότητας» σε έναν κόσμο αναταραχής, δεσμεύεται να διαθέσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για να υποστηρίξει τους εταίρους της, σε μια εποχή που οι ΗΠΑ του Τραμπ διεξάγουν έναν παγκόσμιο τιμωρητικό δασμολογικό πόλεμο, διαμορφώνει προϋποθέσεις οικοδόμησης εναλλακτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και αμφισβήτησης και ανατροπής της αμερικανικής και δυτικής κυριαρχίας. Η διπλωματία, η οικονομική και πολιτική επιρροή και η στρατιωτική δύναμη επιστρατεύονται σε μια ιδιότυπη πρόβα επίδειξης παγκόσμιας ισχύος και «ήπιας» επιβολής. Προς το παρόν… Ο κινέζικος ιμπεριαλισμός προπονείται για τη μεγάλη εφόρμηση, προτάσσοντας σχήματα και ιδεολογήματα «ειρήνης», «συνεργασίας», «διαλόγου» και «πολυπολικότητας». Ο Σι Τζι Πινγκ προβάλλει σαν ο «αρχιτέκτονας» μιας νέας παγκόσμιας τάξης. Ο κόσμος αλλάζει και το κέντρο βάρους του μετατοπίζεται, με ταχείς ρυθμούς, από τη Δύση στην Ανατολή.

Βαθιά και ανεπίστρεπτη παρακμή

Σε αυτό το ταχέως μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, στην ευρωπαϊκή ήπειρο, η Ευρώπη, απαξιωτικά εκτοπισμένη από τις διεθνείς διεργασίες από το «μεγάλο σερίφη», διανύει μια παραλυτική φάση. Οι αποφάσεις της τελευταίας Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, η «διαπραγμάτευση» με τον Τραμπ στη Σκωτία για τους δασμούς και η ταπεινωτική επίσκεψη των 7 ευρωπαίων ηγετών στο Λευκό Οίκο μαζί με τον Ζελένσκι κραυγάζουν πως η Ευρώπη (ΕΕ και Μεγάλη Βρετανία) παραμένει ένα θλιβερό παρακολούθημα των ΗΠΑ. Αμήχανη, με μεγάλη συρρίκνωση και εξασθένιση του διεθνούς ρόλου της και της ιμπεριαλιστικής της επιρροής, καταφεύγει σε πολεμοχαρείς αντιρωσικές δηλώσεις, με τους λεονταρισμούς και τις φαντασιώσεις περί πολεμικών εκστρατειών στην Ουκρανία να περισσεύουν. Οι στρατιωτικές της δαπάνες καταγράφουν νέα ρεκόρ και η οικονομία της στρατιωτικοποιείται. Παράλληλα, οι αντιθέσεις, οι συγκρούσεις, οι διχασμοί, οι φυγόκεντρες δυνάμεις και τα διλήμματα ενισχύονται. Και μια βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση τη διατρέχει απ’ άκρη σ’ άκρη. Κυβερνήσεις καταρρέουν, τα αστικά πολιτικά συστήματα δοκιμάζονται και κλονίζονται, η Ακροδεξιά και φασίζουσες πολιτικές δυνάμεις ανέρχονται με τη στήριξη ισχυρών κύκλων της ευρωπαϊκής οικονομικής ολιγαρχίας. Όσα εξελίσσονται στις πιο ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία και Μεγάλη Βρετανία) υπογραμμίζουν τη βαθιά και ανεπίστρεπτη παρακμή της Γηραιάς Ηπείρου.

Όσο για το πολεμικό μέτωπο της Ουκρανίας, οι συσχετισμοί που έχουν δημιουργηθεί όχι μόνο δεν ανατρέπονται αλλά εδραιώνονται προς όφελος του ρωσικού ιμπεριαλισμού που προελαύνει. Με τον ουκρανικό λαό να αιμορραγεί και να είναι το μεγάλο θύμα και την Ουκρανία να καταστρέφεται και να είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Και με την Ευρώπη, σε κάθε περίπτωση, να είναι ο μεγάλος χαμένος των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και να συνεχίζει να πυροβολεί τα πόδια της.

Η Ελλάδα που «ψηλώνει»

Στη γειτονιά μας, στα Βαλκάνια, οι παλιές και ανοιχτές πληγές και μέτωπα συντηρούνται και αναζωπυρώνονται, κατά καιρούς, με φανερές και υπόγειες παρεμβάσεις και εκβιασμούς των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Και δίπλα μας, ο εθνικιστικός παροξυσμός της Τουρκίας μπαίνει σε νέα επικίνδυνη φάση, καθώς τα «ήρεμα νερά» φουρτουνιάζουν.

Η «Γαλάζια Πατρίδα» και η χάραξη «νέας Λωζάνης» ξαναμπαίνουν στην πρώτη γραμμή. Ερντογάν, Φιντάν και άλλοι ανώτατοι πολιτικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι της Τουρκίας διαγκωνίζονται σε εμπρηστικές δηλώσεις απευθυνόμενοι στην Ελλάδα, ενώ οι προκλήσεις των τουρκικών αλιευτικών που αλωνίζουν στο Αιγαίο, και μέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα, κλιμακώνονται.

Η Τουρκία, με κάθε ευκαιρία, υπογραμμίζει τον ισχυρό περιφερειακό της ρόλο και το γεωπολιτικό της εκτόπισμα. Και απολαμβάνει το ρόλο του «πολύ χρήσιμου και σημαντικού εταίρου» των ΗΠΑ και της ΕΕ. Μεθοδικά επιχειρεί επέκταση της κρατικής κυριαρχίας της και δραστική διεύρυνση των περιοχών ελέγχου και επιρροής της, από την Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, την Ερυθρά και Αραβική Θάλασσα και τον Περσικό Κόλπο, μέχρι τη Βόρεια Αφρική και τη Δυτική Μεσόγειο, τα Βαλκάνια, τη Μαύρη Θάλασσα, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία, αναπτύσσοντας μια επιθετική πολιτική επιρροής, απειλών, εντάσεων και στρατιωτικών επεμβάσεων. Οι τελευταίες εξελίξεις στη Συρία και οι συμφωνίες με την Αίγυπτο και τη Λιβύη το πιστοποιούν εμφατικά. Η πρόσφατη απόφαση της ΕΕ που ανοίγει το δρόμο για τουρκική συμμετοχή στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα SAFE των 150 δισ., στο πλαίσιο του μεγαλεπήβολου πολεμοκάπηλου σχεδίου ReArm Europe των 800 δισ., το επιβεβαιώνουν.

Τελευταία εξέλιξη η κυπριακή αποστασιοποίηση από την υπόθεση του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου αμφισβητώντας τη βιωσιμότητα του έργου και προβάλλοντας γεωπολιτικά ζητήματα. Πρόκειται για το περίφημο καλώδιο με τις πολλές περιπέτειες, τις τουρκικές «παρενοχλήσεις» στην Κάσο το 2024 και την Κρήτη το 2025, τα ελληνικά «ήξεις, αφήξεις» κ.ο.κ. Είχαν προηγηθεί πριν λίγες μέρες «σκληρές» διαβεβαιώσεις του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Γ. Γεραπετρίτη, ότι το έργο θα προχωρήσει. Μια κακόγουστη, φθηνή παράσταση.

Η ελληνική ολιγαρχία και το πολιτικό της σύστημα, με την κυβέρνηση Κυρ. Μητσοτάκη επικεφαλής, ταγμένη στην πολιτική του κατευνασμού και των υποχωρήσεων απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό, το μόνο που κάνει είναι να παρακολουθεί…, και να τρώει χαστούκια, το ένα μετά το άλλο. Ιδιαίτερα στην τρέχουσα συγκυρία που πασχίζει να βρει διαύλους επικοινωνίας με τον Τραμπ, ο οποίος δεν έχει φανερώσει ακόμη τις προθέσεις του για την πολιτική που θα ακολουθήσει απέναντι στην Ελλάδα και την κυβέρνηση ΝΔ. Και να περιμένει αγωνιωδώς τη νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ Γκιλφόιλ, η οποία δεν λέει ακόμη να φανεί. Η «μοίρα» των «δεδομένων». Αυτή είναι η, κατά Γεραπετρίτη, «Ελλάδα που ψηλώ

νει».

πηγή: Λαϊκός Δρόμος