Στα βουνά των σκανδάλων με το μαύρο χρήμα και τις off-shore προστέθηκε αυτές τις μέρες ένα ακόμα τεράστιο σε μέγεθος, με τη συμμετοχή ορισμένων από τις μεγαλύτερες τράπεζες παγκόσμια. Πρόκειται για το σκάνδαλο FinCen. Αφορά 2.100 αναφορές Υπόπτων Δραστηριοτήτων για συναλλαγές (SAR) που κατέθεσαν την περίοδο 2011-2017 υποχρεωτικά, σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι τράπεζες στο Δίκτυο Αντιμετώπισης Χρηματοοικονομικών Εγκλημάτων των ΗΠΑ (FinCen).

Η έρευνα και δημοσιοποίηση έγινε από την BuzzFeed και την Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων (ICIJ), γνωστή και από τις έρευνες για τα Panama Papers και τα Paradise Papers, στα χέρια των οποίων «έπεσαν» τα παραπάνω έγγραφα. Οι παραπάνω 2.100 περιπτώσεις, που είδαν το φως της δημοσιότητας, είναι ένα δείγμα της τάξης του 0,02% από τις 12 εκατ. αναφορές ύποπτων συναλλαγών που κατατέθηκαν στην συγκεκριμένη περίοδο. Συνεπώς όλα όσα περιγράφονται παρακάτω είναι ένα ενδεχόμενα πολύ μικρό δείγμα σχετικά με το τι συμβαίνει παγκόσμια καθημερινά. Είναι η «κορυφή του παγόβουνου», όπως ανέφερε η Διεθνής Διαφάνεια.

Από τις εξετασθείσες συναλλαγές προκύπτει ότι πραγματοποιήθηκαν προβληματικές μεταφορές κεφαλαίων το ύψος των οποίων υπερβαίνει τα 2 τρισ. δολάρια, που αντιστοιχούν στο 2,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2019. Γενικά εκτιμάται οι αντίστοιχες συναλλαγές κατ’ έτος ανέρχονται σε 2,1 τρισ. δολάρια.

Πρώτη τράπεζα στη σειρά κατάταξης με βάση τα διακινηθέντα ποσά είναι η Deutsche Bank με 1,3 τρισ. δολάρια συναλλαγών ακολουθούμενη από την JP Morgan Chase με 0,5 τρισ. Στην πρώτη δεκάδα συμπεριλαμβάνονται επίσης η βρετανική Barclays, η γαλλική Societe Generale η δεύτερη σε μέγεθος γερμανική τράπεζα Commerzbank και η κινεζική China Investment Corporation. Όσον αφορά τις χώρες που συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία πρώτο είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, έδρα 6.000 και πλέον εταιρειών που περιλαμβάνονται στις αναφορές, το οποίο σημαίνει ότι αποτελεί το μεγαλύτερο κόμβο ύποπτων μεταφορών κεφαλαίου. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι ΗΠΑ.

Οι ερευνητές παρουσιάζουν με πλήρη στοιχεία μια σειρά από κραυγαλέες περιπτώσεις μεταφοράς παράνομων κεφαλαίων που με προκλητικές διαδικασίες νομιμοποιούν παράνομο χρήμα.

Κανόνες που δεν τηρούνται

Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ υποτίθεται ότι έχουν θεσπιστεί σε όλο τον κόσμο εδώ και χρόνια, από το 1990, νομικά πλαίσια και διαδικασίες ενάντια στο ξέπλυμα «μαύρου χρήματος» (από παράνομες και εγκληματικές δραστηριότητες). Όμως οι φορολογικοί παράδεισοι και οι τρόποι που λειτουργούν (βλέπε σχετικό αφιέρωμα στον Δρόμο, φ.506, 11/7/2020, «Offshore και φορολογικοί παράδεισοι») διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για το ξέπλυμα του παγκόσμιου χρήματος με τη συμμετοχή-συνενοχή του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος.